Ընտանի օձեր

Առաջադրանքներ

1․Դուրս գրեք 10 ածական և 10 գոյական

ԱծականԳոյական
շոգօձ
ընտանիբուն
քիչջուր
ագահճանապարհ
բարիկաթ
թանգբնակիչ
արագտուն
խաղաղսենյակ
թունավորբակ
տարիքավորգարուն

2․ Պատմեք ընտանի օձերի մասին:
Ընտանի օձերը իրենց տերին չեն խայթում, քանի որ նրանք ճանաչում են իրենց տերին:
Օձը առավոտը թաքնվում է իր բնի մեջ, իսկ երեկոյան նա դուրս է գալիս որսի և ջուր խմելու:

4. Գրե՛ք՝ ինչո՞ւ օձը ա) կաթը թունավորում, բ) կաթը թափում:
Օձը թունավորեց կաթը, քանի որ մտածում էր, որ իր բալիկներին սպանել են:
Օձը կաթը թափեց, որպեսզի Վաչիկը չխմի այն:

5․ Պատմվածքի ո՞ր հատվածն ամենից շատ հավանեցիր, ինչո՞ւ։

Արարատ գյուղում շատ ընտանիքներ ունեն «իրենց» օձերը: Ամառվա շոգին նրանք թաքնվում են բներում և երեկոները, երբ հովն ընկնում է, որսի ու ջուր խմելու են դուրս գալիս:  Գյուղի կենտրոնով անցնող ասֆալտապատ ճանապարհին նրանք չեն երևում: Բայց մյուս փողոցներում, ուր երթևեկությունը քիչ է, ամեն երեկո օձեր են վխտում: Այնպես որ ամեն առավոտ բնակիչները, երբ դուրս են գալիս իրենց տներից, փողոցի փոշու մեջ ծուռումուռ հետքեր են տեսնում: Կարծես գիշերը մեկը պարաններ է քարշ տվել փողոցի մի ափից մյուսը:  «Ընտանի» օձեր են: Ապրում են տներում, պատերի ճեղքերում, հաճախ ման են գալիս սենյակում, բակում, սողում են հավերի հետևից, և նրանց ոչ ոք ձեռք չի տալիս: Նրանք էլ իրենց հերթին ոչ ոքի չեն խայթում:

—  Տանու օձը իրեն տիրոջը ճանաչում է, վնաս չի տալիս, — համոզված ինձ ասաց գյուղի տարիքավոր բնակիչներից մեկը:

Ահա այդպես օձերի մեկի մասին այդ գյուղացի մի կին մի բան պատմեց, որ ավելի հեքիաթի է նման, քան իրականության:


Քանի որ ես իմացա, որ օձերը կարող են լինել ընտանի:
6․ Ի՞նչ է սովորեցնում պատմվածքը:
Մեզ այս պատմվացքը սովորեցրնում է, որ օձերը կարող են կաթը թունավորել և կարող են լինել ընտանի: Եթե չես ուզում ընկնել վատ պատմության մեջ, ինքը մի կատարիր վատ արարք։

Թիթեղյա Փայտահատը

Հաջորդ օրը երբ բոլորը զարդնեցին,նրանք շարունակեցին ճանապարհը:
Դեռ շատ չէին գնացել երբ տնքոց լսեցին: Նրանք տեսան կացինը ձեռը առած մի մարդ, որի մարմինը թիթեղից էր: Նա ասեց, որ իրեն ոչվոք չի օգնում, այդ պահին Դորոթին հարցրեց իրեն ինչ է պետք: Նա ասեց, որ իրեն պետք է յուղ, որպեսզի նա կարողանա քայլի: Դորոթին զգուշությամբ թափում էր յուղը մինչև չվերջացավ: Թիթեղյա մարդը ասաց, որ իրեն կախարդել է մեկ կախարդ և նա սիրում էր իր աղջկան: Կախարդը նույնիսկ վերցրել էր իր սիրտը: Թիթեղյա մարդը ուզեց հարցնել, որտեղ ն իրենք գնում: Դորոթին և խրտվիլակը պատասխանեցին, որ գնում են Օզի կախարդի մոտ, որպեսզի նա իրականեցնի իրենց երազանքները: Այդ պահին թիթեղյա մարդը ուզեց, որ Օզի կախարդը տար իրեն սիրտ, որ նա զգար իրեն լավ և նրանք շարունակեցին ճանապրհը չորսով:

Задание 10

1.Задайте вопросы к выделенным словам.

Полетели пчёлки к яблоньке.

куда полетели пчелы?

По крыше дома тяжело застучал крупный дождь.

По чему застучал крупный дождь

Паук по паутине долез до ветки орешника.

Паук по чем долез до ветки?

Мальчику нравились насекомые: стрекозы, кузнечики…

Кому нравиться насекомые?

По небу плывут лёгкие облака.

По чему плывут облака?

Ветер по морю гуляет и кораблик подгоняет.

Ветер где гуляет?

2.Прочитайте текст. Напишите ответы на вопросы.

Летом Миша с другом жил на даче. Они помогали дедушке. С дедушкой они работали в поле и

на огороде. Друзья часто ходили на озеро ловить рыбу. Вечером они возвращались домой с богатым уловом. Дома из рыбы варили уху.

1. С кем жил Миша на даче?

Он жыл с другом

2.С кем они работали в поле?

Они работали с дедом

3.Куда ходили друзья?

Они ходили в озеро

4.С чем они возвращались домой?

Они возвращались с рыбой

3.Прочитайте и подумайте, почему от Гены спрятались грибы? Выпишите выделенные слова и поставьте к ним вопросы.

Однажды ребята пошли в лес за грибами. Гену с собой они не взяли. Он деревья ломал, в птиц из рогатки стрелял. Вернулись ребята с полными корзинами. Гена позавидовал ребятам. Схватил самую большую корзинку и побежал в лес. Под кустом он нашёл рыжик. Вырвал его с корнем и бросил его в корзинку. Под ёлкой н увидел старый белый гриб. Гена наступил на гриб ногой ж зашагал дальше. Испугались грибы и спрятались от Гены.

Падамушто Гена их ломал

4.Спишите предложения, раскрывая скобки.

Павлик мечтал встретиться с валшебником(с кем?) с (волшебник).

Он вернулся домой с победой, подаркам и цветами(с чем?) с (победа, подарок, цветы).

Маша была довольна встрече падарка (чем?) (встреча, подарок).

Родители гордились их сыном и его сестрой(кем?) (сын, сестра).

5.Впишите окончания существительных. Устно поставьте к ним вопросы.

1.         Сладко пахло клубникой земляникой         , малиной

2.         За речкой    тянутся широкие поля.

3.         Мы с бабушкой       вместе сажали рассаду. А Катя ходила с подругой    по саду.

4.         Всё небо затянуло большой тучей       .

5.         Самолёт летит над пустыней    .

6.Впишите окончания существительных и вопросы к ним.

За домом (           ) был большой сад с фруктовыми деревьями.

Мороз разукрасил лес снегом       и инеем      . (         )

Весёлая речка покрылась льдом           . (         )

С болота несёт холодом   и туманом  . (         )

Собака охотника стоит под деревей      (          ) и

смотрит на добычу.

Вечером я с приятел   (          ) сидел в парке.

Լեզվական աշխատանք

317. Կետերը փոխարինի՛ր ո՞վ հարցին պատասխանող բառով, որը դեմքով ու թվով համաձայնի ստորոգյալին (բային): Դեմքով ու թվով ստորոգյալի հետ համաձայնող անդամին ի՞նչ անուն կտաս:

            Ալե՜քս, առայժմ մրցակից չունես:
            Բայց նա շուտով կհայտնվի:
            Ես ամեն ինչ արել եմ նրա գալուստն արագացնելու համար:
            Առանց արժանի մրցակցի դու չես կարող ավելի ուժեղ ու համարձակ դառնալ:
            Նա է լինելու քո օգնականը:
            Դու էլ, իհարկե, նրա՛ն ես օգնելու:

318. Փակագծում տրված բայերը եզակի կամ հոգնակի ձևով գրի՞ր:

            Մեր աղմկոտ, ուրախ փողոցի երեխաները երբեմն ծաղրել էին նրան: Նա ինչ-որ փորձարարական արհեստանոցում աշակերտ էր: Ես գիտեի, որ նա այնտեղից հաճախ զանազան լուծույթներ ու փոշիներ էր բերում ու ինչ-որ փորձեր անում՝ մրոտելով տատիկի տունը: Երբեմն էլ մենք խնդրում էինք, որ նա իր փորձերը մեզ էլ ցուցադրի:

319. Ստորոգյալի հետ համաձայնող անդամն անվանում են ենթակա: Փորձի՛ր բացատրել՝ ենթական ու ստորոգյալն ինչո՞ւ են նախադասության գլխավոր անդամներ: Ինչպե՞ս կկոչվեն նախադասության մյուս անդամները:
Եթե չլինի ենթակա և ստորոգյալ, մենք չենք կարող կարող ունենալ իմաստ նախադասության մեջ:
Նախադասության մյուս անդամները կոչվում են, երկրորդական բառեր:

320. Նախադասություններում ընդգծիր գործողություն կատարողին և նրա կատարած գործողությունը։

  1. Կետերը ջրի տակ երկար են մնում:
    Կետերը մնում են:
  2. Ծովային կրիաները ջրի տակ դիմանում են երեք ժամ և ավելի:
    Կրիանները դիմանում են:
  3. Պինգվիններն ապրում են սաստիկ ցրտի պայմաններում։
    Պինգվիններն ապրում են
  4. Փղերը կնճիթով շոգ օրերին իրենց վրա ջուր են լցնում։
    Փղերը լցնում են:
  5. Հայտնի է, որ կոկորդիլոսը կարող է հովազի ուտել։
    Կոկորդիլոսը կարող է ուտել։

321․ Հետևյալ բառերից յուրաքանչյուրով կազմեք մեկական նախադասություն, որտեղ դրանք կլինեն գործողություն կատարողը և ընդգծեք նրանց կատարած գործողությունը։
Աղջիկը լողանում է:
Ծառը ջարդվում է:
Ընկերոջս բերանը բացվել էր:
Արեգակը շողում է:
Վարորդը մեքենա է վարում:
Աշակերտը հանգստանում է:
Քանիմ փչում է սառը օդ:
Դանակը ընկավ:

322․ 320 առաջադրանքում ձեր կողմից նշված բառերը կոչվում են նախադասության գլխավոր անդամներ, փորձեք բացատրել, թե ինչու են դրանց այդպես անվանում։
Քանի որ առանց դրանց, մենք չենքկարող ունենալ նախադասություն: