Լեզվական աշխատանք

Հրամայական Եղանակ

284. Հրաման արտահայտող նախադասությունները գտի՛ր և դրանց բայերն ընդգծի՛ր:

Կշրջես աշխարհից աշխարհ ու տուն կգաս:
Շրջի՛ր աշխարհից աշխարհ ու տուն արի՛:
Արծվի ճուտ ես պահում, որ մեծանա, արծիվ դառնա:
Արծվի ճուտ պահի՛ր, որ մեծանա, արծիվ դառնա:
Չես քնի, մինչև տատդ հեքիաթ չպատմի:
Մի՛ քնիր, մինչև տատդ հեքիաթ չպատմի:

285. Տրված բայերի հրամայական ձևերը կազմի՛ր:
           
Օրինակ՝
գրել – գրի՛ր – գրեցե՛ք, աղալ- աղա՛- աղացե՛ք:

Ա. Սիրել – սիրի՛ր, սիրե՛ք, կանչել – կանչի՛ր – կանչե՛ք, նկարել – նկարի՛ր – նկարե՛ք, լսել – լսի՛ր – լսե՛ք, նստել – նստի՛ր – նստե՛ք, կանգնել – կանգնի՛ր – կանգնե՛ք, զանգել – զանգի՛ր – զանգե՛ք, կապել – կապի՛ր – կապե՛ք, փրկել – փրկի՛ր – փրկե՛ք, կապկպել – կապկպի՛ր – կապկպե՛ք, կոտրատել – կոտրատի՛ր – կոտրատե՛ք, կապտել – կապտի՛ր – կապտե՛ք:
Բ. Խաղալ – խաղա՛ – խաղացե՛ք, սողալ – սողա՛ – սողացե՛ք, կարդալ – կարդա՛ – կարդացե՛ք, գնալ – գնա՛ – գնացե՛ք, մնալ – մնա՛ – մնացե՛ք, գոռալ – գոռա՛ – գոռացե՛ք:

286. Տրված բայերը հրամայական դարձրո՛ւ և Բ շարքի բայերի հրամայական ձևերով կազմի՛ր նախադասություններ:

Ա. Հեռանալ – հեռացի՛ր – հեռացե՛ք, գոհանալ – գոհացի՛ր – գոհացե՛ք, վախենալ – վախեցի՛ր – վախեցե՛ք, կամենալ – կամեցի՛ր – կամեցե՛ք, հասնել – հասի՛ր – հասե՛ք, թռչել – թռչի՛ր – թռչե՛ք, մեռնել – մեռի՛ր – մեռե՛ք, կորչել – կորի՛ր – կորե՛ք, փախչել – փախիր – փախեր:
Բ. Ուտել – կե՛ր – կերե՛ք, գալ – արի՛ – եկե՛ք, տալ – տու՛ր – տվե՛ք, լինել – եղի՛ր – եղեք՛, տեսնել – տե՛ս տեսե՛ք, ելնել – ե՛լ – ելե՛ք:

Ամեն ինչ կերե՛ք առանց խոսալու։
Տարո՛ն, Արի՛ տուն։
Տվեք գնդակը Օհանչոյին, Նարեկ և Տարոն։
Մարդիկ, եղե՛ք բարի։
Տեսե՛ք թե ինչ է եղել բնության հետ գարնանը։
Ելե՛ք բակ խաղալու, տղանե՛ր։

287. Հրամայի՛ր և արգելի՛ր (տե՛ս օրինակը): Կետադրությանն ուշադրություն դարձրո՛ւ:

            Օրինակ՝
հավաքել – հավաքեցե՛ք կամ հավաքե՛ք – մի՛ հավաքեք:
Մաքրել – մաքրեցե՛ք – մի՛ մաքրեք:
Գնալ – գնացե՛ք – մի՛ գնաք կամ մի՛ գնացեք:
Հեռանալ – հեռացե՛ք – մի՛ հեռանաք կամ մի՛ հեռացեք:

            Վճարել – վճարեցե՛ք կամ վճարե՛ք – մի՛ վճարեք:
հաշվել – հաշվեցե՛ք կամ հաշվե՛ք – մի՛ հաշվեք:
հանել – հանեցե՛ք կամ հանե՛ք – մի՛ հանեք:
գումարել – գումարեցե՛ք կամ գումարե՛ք – մի՛ գումարեք։
գողանալ – գողացե՛ք – մի՛ գողացեք:
բարձրանալ – բարձրացե՛ք – մի՛ բարձրացեք:
խաղալ – խաղացե՜ք – մի՛ խաղացեք:
խոսել – խոսեցե՛ք կամ խոսե՜ք – մի՛ խոսե՛ք:
փորել – խորեցե՛ք կամ փորե՛ք – մի՛ փորե՛ք:  
գիտենալ – գիտեցե՛ք – մի՛ գիտեցեք:
մոտենալ – մոտեցե՛ք – մի՛ մոտեցեք:

Ժխտական խոնարհում

289. Նախադասությունները ժխտական դարձրո՛ւ: Ինչի՞ միջոցով արեցիր:

            Օրինակ՝
            Նա երեկոյան բակում էր: -Նա երեկոյան բակում չէր:
            Ձկների բնակարանը ծովն է: – Ձկների բնակարանը ծովը չէ
            Հատուկ նշված տեղով անցավ փողոցը: – Հատուկ նշված տեղով չանցավ փողոցը
            Առանց ջրի կյանք կա: – Առանց ջրի կյանք չկա
            Ճահճուտներում փարթամ խոտ ու հսկա ծառեր կան: – Ճահճուտներում փարթամ խոտ ու հսկա ծառեր չկան
            Առակագիր Կռիլովը երկար ժամանակ աշխատեց Պետերբուրգի հանրային             գրադարանում: – Առակագիր Կռիլովը երկար ժամանակ չաշխատեց Պետերբուրգի հանրային             գրադարանում
Ես արեցի չ տառի միջոցով այս բոլոր ժխտականները։

290. Նախադասություaնները ժխտական դարձրո՛ւ: Ի՞նչ փոփոխություններ կատարեցիր:

            Օրինակ՝
Մարդը թափահարում է դրոշակը: – Մարդը չի թափահարում դրոշակը:

            Խաչմերուկում շարժումը կառավարում է լուսակիրը:
            Այդ լճի ջրերը սառչում են:
            Նա իր երգը հորինել է ժողովրդի համար:
            Շունչը պահած մարդը կարողանում է ջրի տակ մի րոպեից ավելի դիմանալ:
            Նա հետաքրքրվում էր ամեն ինչով:
            Նրա հարցերի թիվը հիմա մեծացել:
            Երկու գրքերն իրարից տարբերվում են:

            Խաչմերուկում շարժումը չի կառավարում լուսակիրը:
            Այդ լճի ջրերը չեն սառչում:
            Նա իր երգը չի հորինել ժողովրդի համար:
            Շունչը պահած մարդը չի կարողանում ջրի տակ մի րոպեից ավելի դիմանալ:
            Նա չէր հետաքրքրվում ամեն ինչով:
            Նրա հարցերի թիվը մինչև հիմա չի մեծացել:
            Երկու գրքերն իրարից չեն տարբերվում:
Ես ավելացրեցի չէ մասնիկը։

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *